اتوبوس شام غریبان

  

-          این بود صندلی­ِ ردیف سومت؟

-          اگه با خودش این کارو نکرده بود ، الان رو صندلی ردیف سوم نیشسته بودیم.

این را که گفتم ، اتوبوس از پلیس راه مبارکه گذشته بود. صندلی­ها پر بود از دخترهایی که بیشترشان دانشجو بودند. ریموند جابجا شد و گفت :

-          تا شیراز که نمی­تونیم مثِ چوب بشینیم. تو برو بالا ، منم رو همین نیمکت دراز می­کشم.

نگاهی به رختخواب خالی­ِ عقبِ اتوبوس کردم و به یاد آقارضا افتادم.

-          نمی­تونم! همیشه اینجا می­خوابید.

اتوبوسِِ خودش بود که حالا راننده دیگری می­راندش. هیچکدام خوابمان نمی­برد. من از فکر آقارضا ، ریموند هم از بدیِ جا.

-          خوابمون که نمی­بره ، بهتره ماجرای آقارضاتو تعریف کنی. معلوم نشد چرا اون کارو با خودش کرد؟

-          به شرطی که تو هم بگی چطوریه که بابات مسلمونه و مادرت مسیحی!

-          اولاً چه ربطی داره؟ ثانیاً خیلی مفصله. یه شب باید بیای خونه­ام.

-          مثِ دفعه قبل؟ یادته می­خواستی صلیبِ تو گردنِ­تو بهم بدی؟

-          خب این دفعه یه مُهر با خودت بیار.

-          باید یه سجاده بیارم.

-          بالاخره می­گی چطور شد یا نه؟

تا شیراز راه درازی بود و می­دانستم ریموند خوابش نمی­برد.

صبح عاشورا به برادرم گفتم :

-          امشب باید برگردم.

خنده­ای کرد و گفت :

-          چقدر خجالتی هستی تو! بعد از سه چار سال می­شناسدت دیگه.

بعد با هم رفتیم تعاونی سیزده. آقارضا آنجا نبود. همکارش گفت :

-          بلیت نداریم. یعنی یه سرویس داشتیم ، بردنش اهواز.

برادرم گفت :

-          بیخود می­گه . آقارضا عادت داره شام غریبون پشتِ فرمون باشه و تو بیابون. اگه وایسی حتماً پیداش می­شه.

برادرم رفت. ماندم تا آقارضا بیاید. می­دانستم همکارش به من بلیت­بده نیست.ساعت یازده ، تعاونی تعطیل شد و مجبور شدم تا بعدازظهر صبر کنم.می­دانستم فقط درِ رو به خیابان بسته شده اما هر کس که آشنا باشد با یک تلفن بلیتش را می­گیرد.مخصوصاً دخترهای دانشجو. اگر صبر می­کردم ، فردا شب بلیت پیدا می­شد ، اما فردا امتحان داشتیم!

بعدازظهر دوباره به تعاونی رفتم. هنوز بسته بود. برادرم گفته بود :

-          جایی نداره بره. اگه اصفهان باشه ، یا تعاونی سیزدهه ، یه خونه­شه یا تو مسجد!

یک بار رفته بودیم درِ خانه­اش. تو یک بن­بستِ تنگ و تاریک بود. درست روبروی مسجد. وقتی رسیدم باورم نشد. چند خانه قدیمیِ اول بن­بست را خراب کرده بودند. پلیسِ جوانی در همان حوالی قدم می­زد.

-          خسته نباشی سرکار. پس اینجا بمبارون شده!

-          نه. خونه­هایی که زده ، تهِ سیبه اَس. این خونه­ها رو با بلدوزر خراب کردن تا بتونن به زخمی­ها کمک کنن.

-          معلوم نیست با کی جنگ دارن! آخه مردم چه گناهی کردن؟!

خدا رو شکر کردم که خانه آقارضا تهِ بن­بست نیست. زنگ زدم. چند دقیقه بعد زنی در را باز کرد.موهایش را که دیدم ، سرم را پایین انداختم. ناخن­های پایش را لاک زده بود. چادر­نمازِ گلدارش را روی سرش جابجا کرد. پیراهن قرمزی به تن داشت که به دامن سفیدش می­آمد. زبانم بند آمده بود. روز عاشورا و پیراهن قرمز؟!

-          ببخشین آقارضا هستن؟

خنده­ای کرد و گفت :

-          شما دوستِ­شونین؟

-          با دادام دوستن!

-          بهتون نگقتن؟! . . . ما چهار ماهه از هم جدا شدیم.

صورتم خیس عرق شده بود. وقتی از بن­بست بیرون آمدم ، حس کردم مردی به خانه­اش می­رود. برگشتم تا ببینم. شاید آقارضا باشد. درِ خانه به هم خورد.

درِ مسجد بسته بود. پلیس نگاهم کرد و گفت :

-          می­خوای نماز بخونی؟

-          نه ، با آقارضا کار دارم.

-          همه­شون رفتن. ناهار رو که خوردن ، انگار همه چی تموم شد.

-          پس آقارضا کجاست؟! نه تعاونی سیزده بود ، نه خونه­اش!

-          آقارضا کیه؟

-          رییسِ هیئته.

-          آهان. همون آقایی که قدِ کوتاهی داره و چشاش همیشه مثِ وقتیه که آدم خیلی گریه کرده باشه؟

-          آره خودشه!

-          ناهار منو خودش آورد. مردِ با معرفتیه. هنوزم تو مسجده. خودم دیدم در رو از پشت بست.

خوشحال شدم. تا حالا به من ، نه نگفته بود. می­دانست که شیراز درس می­خوانم. لابد می­خندید و می­گفت :

-          امتحان داری؟

بعد هم کاغذ و خودکاری می­گرفت و برایم سفارشی می­نوشت. در زدم . . . خبری نشد. شب­هایی که آقارضا راننده اتوبوس بود ، تا خودِ شیراز می­خوابیدم. با خیالِ راحت! کنارِ درِ سیاهپوشِ مسجد ، زنگی دیدم. فشار دادم . . . باز هم خبری نشد.

مردم محل جمع شدند و درِ مسجد را با کلید حسین اذان­گو باز کردند.غروب شده بود. همه متعجب بودند و می­خواستند بفهمند آقارضا تک و تنها در مسجد چه می­کند و چرا در را باز نمی­کند؟! از دالان تاریک مسجد که گذشتیم ، همین طور مات ماندم! صدای گنگی از جمعیت بلند شد. میان زمین و هوا تکان می­خورد. دورتادورِ مسجد پر بود از طوق­ها و عَلَم­های سیاهپوشی که هر کدام را از محله­ای آورده بودند ، برای عزاداری! حتماً با وضعی که رییس هیئت پیدا کرده بود ، تا چهلمش که می­شد اربعین ، آنها را از مسجد نمی­بردند. طبقه دومِ مسجد جایی بود که زنها می­نشستند.بالاتر از مردها. سقف را با لوله­های فلزی قطوری داربست زده بودند و با پوشِ بزرگی همه چیز را پوشانده بودند. یک طناب به داربست بسته شده بود و سرِ دیگر آن دور گردنش را سفت گرفته بود. چشمهای انگار همیشه گریانش از حدقه بیرون زده بود!

ریموند خوابش بُرد.صلیبِ طلایی­اش از پیراهنش بیرون افتاده بود و با حرکت اتوبوس تکان می­خورد. گلویم خشک شده بود. بلند شدم و رفتم جلویِ اتوبوس تا آب بخورم. راننده نوار گذاشته بود. به خوبی آقارضا نمی­راند. یک لیوان آب ریختم. وقتی می­خوردم در آینه نگاه کردم. راننده را شناختم. یادم آمد کجا دیده بودمش. همان مردی بود که بعدازظهر رفت خانه آقارضا!

                                                          شهریور 1376